Nieuwjaarsreceptie 2016

1.

Een toespraak als deze is gewoonte getrouw vooral bedoeld als een terugblik op het voorbije jaar en een beschrijving van de daaraan verbonden ontwikkelingen. Hopend dat het ons een adequate springplank biedt om met frisse moed het nieuwe jaar 2016 in te duiken.

Voor wat betreft de bijeenkomsten van de Regioraad is sinds een paar jaar gekozen voor een thematische aanpak. De samenkomsten hebben telkens een eigen onderwerp, dat verband houdt met dit thema. In de agendacommissie zoeken we uiteraard naar thema’s die relevant zijn voor dit moment. En zo verraden ze op hun beurt wat ons in de parochies, in het bisdom en natuurlijk ook in de andere gremia en verbonden instellingen, bezig houdt. Nu, na drie jaar, tekent zich wel een lijn af.

Het eerste thema was communicatie. Vorig jaar stonden we stil bij ‘Generaties in de kerk’. Aan de ene kant is immers de geloofsoverdracht binnen de geloofsgemeenschap een steeds grotere zorg geworden. Aan de andere kant is er zeker ook bij de jongere generaties authentiek geloof te vinden of anders minstens een verlangen ernaar, maar blijkt het niet zo gemakkelijk de aansluiting te vinden tussen de ouderen en jongeren. De reden hiervoor is niet in twee zinnen te vatten, maar heeft in ieder geval te maken met de samenleving zelf die mede door voortgaande digitalisering fundamenteel verandert. Ook zal wel meespelen dat de jongere generaties geen herinneringen hebben aan het Rijke Roomse leven en wat meteen daarna kwam. De frustratie vanwege de leegloop en het onderlinge onbegrip: ze hebben er geen weet van. Toen ze interesse kregen voor de zaken des geloofs waren de kerken al leeg en de twisten waar ze natuurlijk van horen, kan ze niet of nauwelijks boeien. De kwesties die speelden of soms nog spelen worden ook niet altijd begrepen.

Ik las laatst de jonge columniste van NRC-Handelsblad Floor Rusman bekennen dat ze ondanks haar tamelijk antireligieuze en anti-kerkelijke opvoeding toch iets positiefs begon te ontdekken in het straatpastoraat. Ze had getuige mogen zijn van een bijeenkomst ergens in een kelder.

Ze besloot haar column aldus: “De God in deze kelder, voor zover aanwezig, is een andere dan de potentaat die mijn ouders vreesden. Hij lijkt me eigenlijk best een aardige man.” (NRC, 31-12-2015) Uiteraard is dit theologisch wat onzuiver geformuleerd, maar schetst tamelijk precies wat er onder de jeugd gaande is en waar we als kerk niet aan voorbij mogen lopen. Bovendien helpt zo’n slotzin ons te begrijpen waarom het net begonnen Heilig Jaar van de Barmhartigheid een geweldig cadeau is. Bedoelt onze Paus niet juist nog eens onze aandacht te vestigen op die “Aardige Man”, onze goede God. U begrijpt dat het jaar van Barmhartigheid het thema is voor de Regioraadbijeenkomsten van dit jaar.

2.

We zijn een kerk in beweging, en zo moet het natuurlijk ook zijn. Niet voor niets wordt er sinds het Tweede Vaticaans Concilie graag over de kerk gesproken als Gods Volk onderweg. Daar moet wel beweging in zitten. Al is het maar om gaandeweg onze gehele samenleving te kunnen blijven verrijken met de boodschap van het evangelie. Bij het in beweging zijn als kerk, hoort ook dat mensen komen en gaan. Hoort dat er zo in een jaar heel wat wijzigingen zijn:

Hier volgde een overzicht van de wijdingen, overplaatsingen, jubilea en overlijdens in 2015.

3.

We zijn een kerk in beweging in een samenleving die evenmin stil staat. De pastorale beroepskrachten zijn zich daar zeer van bewust. Binnen het zogeheten OPB hebben we gezocht ons daar via diverse invalshoeken verder in te verdiepen. Onderwerpen waren: Sociale Media en met name Facebook, Geloofsoverdracht tussen de generaties, Kunst en theologie en Parochiepastoraat en psychiatrische patiënten. Telkenmale met zeer bekwame inleiders.

4.

Als kerk zijn we niet alleen in beweging, als zodanig zijn we een beweging. Een brede beweging in de samenleving die niet zonder een adequate organisatie kan om datgene te kunnen zijn waartoe we geroepen worden. Als beweging hebben we ook voet aan de grond nodig. Op welke manier dan ook, dienen er herkenbare plekken van christelijke dienst te zijn. Plaatsen waar de dienst aan God en de naaste zijn bron vindt, maar in zeker zin ook zijn bestemming. Heel het fusieproject is hierom begonnen: bestuurlijke schaalvergroting om pastorale schaalverfijning mogelijk te maken.

Vorig jaar konden we al melden dat we als vicariaat over de helft zijn met de fusies. In 2015 ontstonden in ons vicariaat de

· H. Christoffel (Balk, Bakhuizen, Sloten, Woudsend, Joure, St. Nicolaasga, Lemmer)

· Emmaüs (Emmeloord, Marknesse, Rutten, Tollebeek)

Per 1-1-2016:

· H. Clara van Assisië (Drachten, Oosterwolde, Gorrdeijk, Zorgvlied)

En gewoonlijk fuseren de betrokken Parochiële Caritasinstellingen een jaar later.

Velen van ons kunnen ondertussen uit eigen ervaring zeggen dat het al met al een behoorlijk klus is en dat het na de nodige handtekeningen ook nog niet klaar blijkt te zijn. Tegelijk merken verschillende nieuwe parochies ook welke kansen de nieuwe parochie biedt als gemeenschap van gemeenschappen.

Er zijn gelukkig altijd weer mensen die zich geroepen weten om binnen en vaak ook buiten onze geloofsgemeenschappen hun steentje bij te dragen. De meeste van hen worden nooit onderscheiden. Sommige wel. Onder andere met de Bonifatiuspenning.

We feliciteren en bedanken daarom:

Hier volgde een overzicht van degenen die in 2015 de Bonifatiuspenning mochten ontvangen.

Ook het komende jaar zullen weer diverse mensen deze penning uitgereikt krijgen. Het is, denk ik, ook voor de betreffende parochies en locaties telkens weer een groot feest om zo - onder dankzegging – de geloofsgemeenschap te mogen vieren als een gave van God die we ook elkaar van harte gunnen.

5.

Het jaar van Barmhartigheid is een geweldig cadeau. En niet voor niets werd het op 8 december jongstleden geopend: precies 50 naar na de sluiting van het Tweede Vaticaans Concilie. Wie de documenten van dit concilie bestudeert zal snel merken welk een rijkdom ze bevatten. Wie ze leest zal ook merken dat we als kerkgemeenschap nog maar nauwelijks begonnen zijn ons die rijkdommen toe te eigenen. De weg die het concilie ons wijst hebben we nog maar met een paar passen betreden. Als Volk van God onderweg hoeven we voorlopig niet te vrezen stil te zullen vallen. Er is nog zoveel om met elkaar te ontdekken!

Waar het concilie echter zo goed als over zwijgt is de Godsvraag zelf. Geen van de documenten is expliciet gewijd aan wie God is en wat Hij voor ons wil betekenen. Tussen de regels door wordt natuurlijk veel gezegd, maar toch. Het jaar van Barmhartigheid nodigt ons uit om deze lacune -als je dat zo mag zeggen - aan te vullen. Het jaar van Barmhartigheid gaat immers over God, dé Barmhartige. We mogen proberen Hem nog beter te leren kennen en ons hart nog meer aan Hem te verpanden. We doen dat als bisdom terwijl we ons 60-jarig jubileum mogen vieren.

· Viering 2 februari 2016 in de kathedraal te Groningen om 19.30 uur. Na de viering receptie in de Remonstrantse kerk, aan de Coehoornsingel 14 te Groningen. Dan zal ook de trekking zijn van de Lourdes-loterij.

· Oliewijding: 23 maart te Leeuwarden, met dit jaar een iets gewijzigde opzet.

· Bisdombedevaart naar Lourdes van 30 april tot 7 mei

· Bonifatiusdagen: 10, 11 en 12 juni

· Wereld Jongerendagen van 25-31 juli Krakau te Polen

Allemaal kansen, naast vast vele andere, om van het jaar van Barmhartigheid voor ons samen en voor ieder persoonlijk een geweldig succes te maken. Ik zeg daarom graag tot ziens bij één of meerdere van de genoemde samenkomsten, maar op dit moment bovenal: zalig nieuw jaar!

Ik dank u wel.